Najaarsbijeenkomst op 28 oktober 2023 bij Mira in Grimbergen
Tekst: Stijn Helsen, Foto’s: Paul Willems en Helena Verfaillie
Op 28 oktober hielden we onze najaarsbijeenkomst. Deze keer waren we te gast in volkssterrenwacht Mira, in Grimbergen. Er was een vrij goede opkomst.
Weerbriefing door Hugo Mathues
Zoals gewoonlijk begonnen we met de weerbriefing. Deze werd gegeven door Hugo Mathues. Hij had een half uur gekregen. Een half uur vullen met ‘het weer van de komende dagen’ is nogal lang, en daarom kregen we een overzicht van het weer vanaf nieuwjaarsdag. Deze dag was al direct vermel-denswaardig, erg warm. We kregen nogal wat extremen. En voor wie het vergeten was, het heeft gesneeuwd dit jaar!
Op het einde moest Hugo zich nog haasten om binnen de tijd te blijven, maar het lukte.
De effecten van plaattektoniek op klimaatsystemen door Michiel
Na de weerbriefing kwam Dr. Michiel Dusar (van KBIN – Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen) aan het woord. Hij had een presentatie met als titel: “De effecten van plaattektoniek op klimaatsystemen”. Het ging dan ook niet zozeer over klimaatvariaties in decennia of eeuwen, waar we beter mee vertrouwd zijn, maar over (vele) miljoenen jaren.
Voor verschillenden onder ons lag de inhoud van deze presentatie buiten onze normale denkwereld. De processen die plaattektoniek toelaten, hoe dit nu nog zichtbaar is (aardverschuivingen, maar ook welke stenen waar voorkomen), … Het bleef hier niet bij het verleden. Er werd ook naar de toekomst gekeken, met een verrassende uitspraak: “plaattektoniek is beter te voorspellen dan het weer”! De link naar het klimaat kwam natuurlijk ook aan bod. Dr. Dusar was zo vriendelijke zijn slides te delen (voor leden te downloaden op onze website).
Dit werd allemaal verteld alsof de verschuivingen van de aardplaten meegemaakt en goed opgetekend werden door de mens. We kregen natuurlijk wel te horen hoe de mens dit toch allemaal te weten kan komen, maar toch …. Nog een verrassende uitspraak: “steenkool is samengebalde zonne-energie”.
Voor Dr. Dusar bleek het moeilijk om binnen de tijd te blijven (het was dan ook een hele brok om te behandelen). Ook al probeerde hij hier en daar te versnellen, de presentatie van een uur duurde anderhalf uur. Er was dus redelijk wat in te halen. Gelukkig konden de volgende sprekers wat tijd inhalen, en met een verkorte pauze lukte het om redelijk binnen de tijd te blijven.
De presentatie van Michiel Dusar kan je als VVW lid hier downloaden (pdf 5.8 MB)
Het weer in de luchtvaart door Jonas De Bodt
De eerstvolgende spreker was Jonas De Bodt. Jonas is nog bestuurslid geweest van de werkgroep, maar sinds hij als professioneel weerman actief is, zette hij binnen de vereniging een stap terug. Gelukkig wilde hij wel nog tijd maken om ons iets te komen vertellen over “Het weer in de luchtvaart”, hij is namelijk werkzaam in Met Office – Skeyes. In de luchtvaart zou bij 35% van de ongevallen en 70% van de vertragingen het weer een rol spelen. In het oog houden van, en natuurlijk ook het voorspellen van het weer in de luchtvaartsector is dus zeker belangrijk.
Jonas vertelde over de verschillende weerdiensten in België waarvan Skeyes er één is; welke diensten ze leveren (vaste weerbriefings, tekstuele en grafische data,…); en ging wat meer in op een paar onderwerpen. Effecten die te maken hebben met turbulentie speelde hier – begrijpelijker wijze – een grote rol.
Optische verschijnselen door Peter Paul Hattinga Verschure
Na de ingekorte pauze kwam Peter Paul Hattinga Verschure aan het woord. Peter Paul kwam ons vertellen over “Optische verschijnselen” en het boek dat hij rond dit thema schreef (met de titel ‘Optische verschijnselen in Nederland’). We kregen direct de opmerking dat het laatste van de titel “in Nederland” niet zo belangrijk was. Enerzijds is België en Nederland niet zo verschillend, en bovendien zijn optische verschijnselen niet specifiek voor onze contreien.
Oorspronkelijk was het de bedoeling om deze presentatie in 2021 te komen geven, nog voor het boek uitkwam. Covid besliste daar anders over, met als voordeel dat we nu ook de kans hadden om het boek werkelijk te zien (en aan te kopen).
We kregen een rijk geïllustreerde presentatie over allerlei optische verschijnselen “in het vrije veld” (een verwijzing naar het boek van prof. dr. M. Minnaert – “De natuurkunde van ‘t vrije veld” – wat voor velen het standaardwerk is rond natuurkundige verschijnselen in het algemeen). Deze optische verschijnselen gingen van blauwe lucht (wat ook zichtbaar was in foto’s genomen door de voyager sonde!) via allerlei halo-verschijnselen tot en met optische verschijnselen “waar het eigenlijk niet over gaat”, namelijk (ongewenste) effecten binnen (bijvoorbeeld) een camera.
Heel veel onderwerpen werden aangesneden, maar voor meer info, moesten we maar kijken in het boek. Om het geheel aan optische verschijnselen te kunnen bespreken, met de nodige achtergrondinfo, heb je immers veel meer tijd nodig dan het uur (van het oorspronkelijk voorziene 1 ¼ uur) dat hij gekregen had.
Is een vlot, aangenaam te beluisteren spreker, was dit zeker een mooi einde van onze bijeenkomst.
Hiermee willen we de mensen van Mira bedanken om ons zowel in de voormiddag (voor een intern overleg) als in de namiddag te ontvangen, en dit in een weekend dat zo al goed volgepland was (sterrenkijkdagen).
Deze pagina werd het laatst aangepast op 20 april 2024