Najaarsbijeenkomst op 26 oktober 2019 in Gent (Volkssterrenwacht Armand Pien)
Vandaag waren we weer te gast in de Volkssterrenwacht in Gent. Het was de gebruikelijke bezetting. Vaste aanwezigen waren er, maar toch ook enkelen andere waaronder wat jongeren.
Weerbriefing
We begonnen, zoals steeds, met de weerbriefing. Jonas De Bodt was de “weerman van dienst”. Hij begon met een blik op het verleden, met name de hittegolven van afgelopen zomer. Een gelijkenis met het jaar voordien was dat het een warme zomer was, maar hoewel het vorig jaar zowat één lange hittegolf was (niet officieel), waren het nu drie “golven”, die synchroon liepen met de maanden. Het einde van de maand warm, met drie keer gelijkaardige fenomenen. Het was de 4de warmste zomer sinds 1901.
Het heeft de afgelopen maand wel weer goed geregend (niet extreem, maar toch al wat meer dan gemiddeld), maar de waterstand is nog steeds erg laag. Als we willen klaar zijn voor alweer een droge zomer (dit was geen voorspelling!), zal er toch nog heel wat water mogen vloeien!
Hoewel het een weerbriefing was, was een discussie over het klimaat niet ver weg. Zo kwam er vanuit het publiek de opmerking dat wat er nu op wereldvlak gebeurt een “opwarming van de aarde” is (astronomisch gezien), eerder dan een “klimaat-opwarming” (waarmee bedoeld werd dat de mens er voor iets tussen zit). We begonnen geen verdere discussie.
Klimaatverandering in berggebieden
Oorspronkelijk zou de volgende presentatie over de luchtkwaliteit gaan, maar (omdat de spreker afgezegd had) kwam er een presentatie over de klimaatverandering. Meer bepaald had Lander van Tricht (gestudeerd aan KULeuven, maar doctoreert nu aan de VUB) het over “klimaatverandering in berggebieden – toegespitst op de Alpen”.
Lander bracht een erg duidelijke vlot gebrachte presentatie waar de klimaatverandering in het algemeen aan bod kwam, maar kwam toch ook al snel aan wat er speciaal is aan de bergen, wat de gevolgen daar zijn, en dit specifieker naar gletsjers toe, en wat er (eventueel) gedaan kan worden om de gevolgen te bepreken.
Eén van de speciale zaken aan de bergen is dat het een soort miniatuur-versie is van een groter deel van (vlakke gebieden van) de aarde. Op een berg heb je immers verschillende klimaatsoorten heel dicht bij elkaar. Een opwarming van het temperatuur over het geheel, verschuift de klimaten een kleine aftand, en toont zo (een beetje) wat er op grotere schaal ook gebeurt.
Als men hoort over gevolgen van het klimaat, gaat het dikwijls over stijging van de zeespiegel (met zijn verdere gevolgen), droogtes, overstromingen…. Daar ging het (bijna) helemaal niet over.
Een deel van de problemen in de bergen bij de klimaatopwarming begint bij permafrost. Door de opwarming begint de stevig bevroren ondergrond te ontdooien. Dit zorgt voor verzwakking van de ondergrond (zoals skiliften-zakken-weg-in-de-alpen). Door effecten van ontdooien en opnieuw bevriezen komen er nog problemen bij, zoals hele stukken bergen die afbreken.
Naast deze problemen werden problemen van waterhuishouding gegeven, teveel water bij neerslag (als regen ipv. sneeuw), en te weinig water doordat er minder smeltwater is. En zoals zo dikwijls bij klimaatzaken: niet alles is eenduidig of “enkel-richting”. Het water dat van de bergen komt (en dat gebruikt kan worden als drinkwater om rivieren op peil te houden) stijgt aanvankelijk door de opwarming. Er smelt immers meer sneeuw/ijs. Maar nadien daalt dit omdat er minder sneeuw/ijs is. Op de Alpen zou de piek hier (gemiddeld beschouwd) voorbij zijn, terwijl dit in andere gletsjer-gebieden nog niet het geval is.
Ten slotte ging het over wat we kunnen doen. Dit leken, als het gaat om lokale acties, vooral wanhoopspogingen te zijn: gletsjers inpakken in de zomer, massaal kunstmatige sneeuw spuiten, …. Algemene maatregelen tegen klimaatveranderingen lijken dan toch logischer.
Besluiten deed Lander met: “We willen inlichten over de klimaatwijziging – geen angst opwekken.” Dit alles gebeurde met een mooie variatie van gesproken informatie en videofragmenten.
50 jaar VVW
Het werd al verschillende keren vermeld, we (VVW) naderen onze 50ste verjaardag. We zijn achter de schermen al een hele tijd bezig om naar dat jaar uit te kijken. We gaven nu wat meer concrete informatie over wat er te verwachten is.
- Een student (Naomi) aan de Artevelde hogeschool werkte als eindwerk aan een nieuwe huisstijl. Een stijl (kleuren, lettertypes, logo, …) die een passend geheel vormt. Deze zullen we implementeren.
- Dit zal te zien zijn in de Halo. Deze krijgt een nieuw kleedje. Naast layout-wijzigingen zullen we ook deze ook volledig in kleur drukken. Dus geen moeilijkheden meer met “rode lijnen” die zwart afgedrukt worden, onduidelijke kleurcodes, …
- De website zal ook volledig vernieuwd worden. Hier krijgen we ook hulp, van “binnenuit” deze keer. Jan Van den Brande heeft voor deze vernieuwing gezorgd, en zal de website ook verder (nog samen met Stijn) onderhouden.
- De Halo in kleur zal wel zijn prijs hebben. Het is niet voor niets dat we drukten in zwart/wit. Maar we geloven, en dit werd bevestigd door de enquête van in 2016, dat er meer gevraagd mag worden voor meer “waar”. (Nieuwe prijzen zullen elders vermeld worden.)
Er is één punt waar we vinden nog achter te lopen. Er is niemand binnen het bestuur die zich hard kan inzetten op social media. We hopen op leden die ons hierbij kunnen helpen. Dus ben je actief op social media, en wil je ons helpen? Neem contact met ons op.
Vlinder project – update
Na de pauze (en een tussenkomst van Jonas over de VVW kalender) kwam Thomas Vergauwen (UGent) aan het woord met een update over het Vlinder project. Van de 160 scholen die zich aangemeld hadden met een totaal van meer dan 400 voorgestelde locaties, was het een hele klus om 56 locaties selecteren. Maar er werden goede locaties gekozen, met een variatie van invloeden van water, bebouwde oppervlak, …. De locaties in de vijf Vlaamse provincies (+ Brussel) werden overlopen.
De demo-momenten zijn afgelopen. Hier kregen de scholen ook hun bouwpakket voor het weerstation mee, en het is de bedoeling dat dit alles in de loop van november opgebouwd en opgestart wordt. Alle stations zijn ook al ingegeven in het WOW-platform waar alle data te vinden zal zijn. Momenteel zijn er een aantal stations actief, de andere niet, en sturen “nul-data” door. Daardoor zijn de meeste Vlinder stations te zien als blauwe (“koude”) bolletjes in het kaartje met temperatuursgegevens. Maar dit zal veranderen!
De vragen vanuit het publiek toonden dat er zeker interesse was in het project, en ook in de apparatuur. Maar de tijd was beperkt, en werd het vragenrondje afgebroken voor het volgende punt.
Weerfoto’s
Dan kwam er een wat moeilijk moment. Het zou de beurt zijn aan Bart De Bruyn, maar bij de aankondiging was niet geweten dat hij er niet was (foutje van de presentator…). Er kwam dus niemand naar voor. Dan konden er toch nog vragen beantwoord worden over het Vlinder project.
Ondertussen kon alles in gereedheid gebracht worden voor de 3D fotoreeks van Luk De Rop.
“Een beeld zegt meer dan 1000 woorden”, maar hoe kun je dan beelden – en dan nog 3D beelden – in woorden uitdrukken? Beelden van winterzichten, van wolken (van op de grond en van in de lucht), van bliksems, …. We kregen het allemaal te zien. Tot slot kregen we bovendien nog twee filmpjes van “opborrelende wolken”, in “full 3D” te zien. Ook Luk kreeg nogal wat vragen over hoe je tot zulke beelden komt, hoe je aan 3D fotografie begint, hoe je ze thuis bewerkt (want niet iedereen heeft een project-systeem als dat van de sterrenwacht). Wie weet een idee voor een “workshop 3D fotografie”?
Dit was dan het einde van een (weer) succesvolle bijeenkomst. Hierbij willen we dan nog de sterrenwacht bedanken voor de gastvrijheid (en goede 3D projectie-materiaal), niet alleen voor de bijeenkomst in de namiddag, maar ook voor de ruimte die het bestuur kreeg om hun intern overleg te houden.
Deze pagina werd het laatst aangepast op 20 februari 2020